Muz bahçesine fidan temini

Yeni kurulacak muz bahçesine, fidan üç yoldan temin edilebilir. 1- Doku kültürü ile fidan temini: Ülkemizde doku kültürü laboratuarları mevcuttur. Bu laboratuarlarda muz fidanı üretilmekte ve üretilen fidanları bahçeye dikim seviyesine getirip pazarlayan firmalar mevcuttur. Yeni tesis edilecek bahçelere doku kültürü ile üretilmiş fidanların dikilmesi en uygun tercih olur. Temiz toprağa hiçbir hastalık ve zararlı bulaşık olmayan fidan dikilmiş olur. Toprak ve fidanın temiz olması, bahçenin verimlilik ömrünü arttırır. Bahçe uzun süre bir düzende kalır. Doku kültürü fidanlarda çeşit garantisi olur. 2-Takozdan üretilerek temin edilen fidanlar: Üretimde olan seralardan alınan takozlarla üretilmiş fidanlardır. Takozların seçiminde ve kullanılan torba toprağının dezenfeksiyonuna dikkat edilerek, fidan üretimi yapıldıysa bu tip fidanlarla bahçe tesis edilir. 2- Sökme fidan ile bahçe tesis etmek: Bu sistem; üretim bahçelerinden alınan büyük fidanların getirilip yeni tesis edilecek bahçeye dikmektir. Bu yolla fidan temin etme, doku kültürü ve takozdan fidan üretme yöntemleri bilinmeden önce yapılan sistemdir. Bu yolla fidan temin etmede, fidan alınan bahçedeki tüm olumsuzluklar yeni bahçeye taşınmış olur. Düzensiz, irili ufaklı fidanlarla bahçe kurulmuş olur. Bu yöntemle kurulan bahçelerin verimlilik ömrü kısa olur. 1- DOKU KÜLTÜRÜ İLE FİDA YETİŞTİRME Doku kültürü, laboratuar şartlarında fidan üretim tekniğidir. İstenilen çeşit alınarak özel ortamlarda hazırlanan odalarda ve besin ortamında çoğaltılır. Özel bir tekniktir. Üretici tercih ettiği çeşidi doku kültürü laboratuarlarından alarak bahçesini kurar. MUZ BAHÇESİNİN İLK DİKİLEN FİDANLARLA BAHÇENİN VERİMLİĞİNİ SÜRDÜRMEK Verimde olan bahçenin devamı için, mevcut muzlardan çıkan fidanlardan yerinden sökmeden anaya bağlı olarak büyümeye bırakılarak üretilen yöntemdir. Mevcut dikili muzların gövde kenarlarından birden fazla muz fidanları çıkar. Bu çıkan fidancıklardan, gelecek sene üretimi için bir tanesi bırakılarak, diğer fidancıklar iptal edilir. Genellikle her ananın dibinde iki adet fidan bırakılmalıdır. Son nihayi kararda hangisinin daha sağlıklı ve uygun olduğuna bakılarak, yeterli büyüklüğe erişince, biri sökülüp alınır diğeri mevcut bahçenin gelecek yılki verimi için bırakılır. Fazla fidanın sökümü genellikle mevcut bahçenin tımar zamanına denk gelir. VERİMDE OLAN BAHÇENİN GELCEK YILA KALACAK FİDAN SEÇİMİNİN DİĞER YÖNTEMİ Üretimi devam eden bahçenin gelecek sene için gerekli olan fidanı için yapılan bir yöntemdir. Üretimi devam eden bahçenin tımarı yapıldıktan sonra verim için bırakılan fidanlardan çıkan ilk fidanın bir tanesi konur ve diğer çıkan fidanlar iptal edilir. Bırakılan fidan 1.5-2 metre olunca toprak yüzeyinden 50-60 sm yukardan kesilir. Kesilen fidan, iki yaprak açana kadar beklenir. Tekrar, toprak yüzeyinden 25 sm yukarda tekrar kesilir. 8-10 gün beklenir. Fidan tekrar yaprak açma durumunda, toprak yüzeyinden 10-15 sm den kesilir ve büyüme noktası köreltilir. Fidan çıkması beklenir derinden çıkan bir tanesi bırakılarak, diğer fidanlar iptal edilir. Böylece üretim serasının verimlilik ömrünün devamı için yeni yılın fidanı bırakılmış olur. Bu yöntem son zamanlarda yaygınlaşmış ve iyi sonuçlar alınmıştır. MUZ SERALARINA FİDAN DİKİM ZAMANLARI Muz dikimi genellikle ilkbahar ve sonbaharda yapılmaktadır. Üretimi devam eden seralarda bahçeyi yenilemek maksadı ile Kıraç arazilerdeki seralarda Haziran ayında Taban topraklarda kurulan seralarda Temmuz ayı içinde dikim yapılmaktadır. İlkbahar dikimi Ocak ayından 15 Mayıs’a kadar yapılabilir. Bu aylarda yapılan dikimlerin meyve hasadı Mart-Nisan aylarına kalır. Sonbahar dikimi genellikle Eylül ayından Kasım sonuna kadar yapılabilir. En uygun dikim zamanı Eylül ayıdır. Eylül ayında dikilen bahçelerin hasat zamanı Kasım-Aralık ayında biter. ÜRETİMİ DEVAM EDEN SERALARDA BAHÇEYİ SÖKMEDEN FİDANLARI YENİLEME Verimlilik ömrünü tamamlamış, bahçe düzeni bozulmuş seralarda üretim sezonu kaybetmeden bahçeyi yenileme sistemidir. Bu sistemde verim verecek ağaçlar sökülmez fakat verime bırakılan ağaçlarda gelecek yıl için fidan bırakılmaz. Doku kültürü ile üretilen fidanlarkıraç seralarda ,Haziran taban toraktaki seralarda, temmuz ayında sıra ara boşluklara dikimi yapılır. Verimde olan ağaçlardan çıkacak fidanlar sürekli temizlenir. Verimde olan mevcut ağaçlarda ürünü hasat edilen ağaçlar kökü ile birlikte sökülerek bahçenin içi boşaltılmaya çalışılır.Doğum yapmış ve tarakları teşekkül etmiş ve meyveler yeşil renge dömüş ağaçlarda yaprak budaması yaparak yaprak sayısını beşe kadar düşürülebilir.Böylece yeni dikilen fidanların güneşlemesi sağlanır. Hasadı yapılan ağaçlar söküldükçe temmuz ayında dikilen fidanlar bahçeye hâkim olur. Böylece bahçe yenilenmiş ve ürün yılı kaybedilmemiş olur. MUZ BITKİSİNİN BESLENMESİ ORGANİK GÜBRE İSTEĞİ Bitkisel üretim için iyi bir toprak tarifinde de gördüğümüz gibi muz bitkisi de organik maddece zengin toprakları sever. Toprakta, su ve hava dengesinin olması için toprakta organik madde olması şarttır. Topraktaki organik madde miktarı %5 olması iyi bir toprak demektir. Verilen bitkisel ve hayvansal artıklar toprağın organik maddesini arttırır. Toprağın ana organik yüzdesine yıllık bazda katkısı çok azdır. Şayet toprakta organik madde noksanlığı çok fazla ise, Leonardit kaynaklı uzun süre toprakta kalabilen ve toprağın ana organik madde miktarını arttıran maddelerden verilmesi gerekmektedir. Organik madde toprak düzenini sağlaması yanında, toprak mikrobiyolojisini de sağlıklı tutar, onları besler. Bu nedenle toprakta mutlaka bulunması gereklidir. KİMYASAL GÜBRE İSTEĞİ Muz bitkisi çok süratli büyüyen bir bitkidir. Bir bitki ne kadar süratli büyüyorsa o kadar hızlı ve çok besine ihtiyaç duyar. Aynı bütünlükte ve kg. da bir zeytin ağacı o cüsseye ve boya kaç yılda gelir? En az 3-5 senede. Muz bitkisi o büyüklüğe 5 ayda gelmektedir. Analiz sonucu çıkan besin miktarını her iki bitki için eşit kabul edersek; Zeytin ağacı mevcut besinleri 5 yılda, muz bitkisi 5 ayda bünyesine almış oluyor. Buradan çıkan sonuç; muz bitkisi kısa sürede, toraktan bol miktarda besin kaldırıyor demektir. Bu sonuca göre verilecek kimyasal gübreler son derece kaliteli alınabilirliği yüksek, toprağı yormayan (tuzlandırmayan v.s.) kimyasal gübreleri seçmemiz gerekmektedir. Toprak analizine bağlı kalmak şartıyla ve bir dönümden altı ton muz almak hesap edilerek, yıllık kimyasal gübre ihtiyacı kabaca şöyle: 30-40 kg aktif azot (N) 9-15 kg aktif fosfor (P) 100-150 kg aktif potas(K) 8-15 kg magnezyum (Mg) 10-18 kg kalsiyum(Ca) İhtiyacı vardır. MUZ BİTKİSİNİN İZ ELEMENT İHTİYACI Muz bitkisi iz elementlere karşı çok duyarlı değildir. Özel bir iz element isteği yoktur. Toprakta mevcut iz elementler ve sezon boyunca verilecek kimyevi gübreler içindeki iz elementler yeterli gelir. Toprak analizi ve yaprak analizi sonucu çıkacak iz element noksanlığını göz önünde tutarak iz elementin noksanlığı giderilmelidir.