Muzda eylül ayı tarım takvimi
Ziraat Yüksek Mühendisi Muz Uzmanı Bünyamin Kozak, muzda eylül ayı tarım takvimini paylaştı.
Muz Uzmanı Bünyamin Kozak’ın Eylül ayı tarım takvimi şöyle:
Doğumun sürdüğü bu dönemde de sıcaklık, havalandırma, sulama ve gübrelemeye dikkat edilmelidir. Doğum izlenmelidir. Nematod zararının arttığı ve doğumların büyük bir kısmının tamamlandığı bu dönemde nematod mücadelesi, havalandırma, sıcaklık, sulama ve gübrelemeye dikkat edilmelidir.
Sulama: Sulama ve buna bağlı olarak damlama ile gübreleme haftada 2 sefer uygulanmalı, önerdiğimiz sulama saatine göre sulama yapılmalıdır.
Havalandırma: Yüksek sıcaklıklara dikkat edilmeli, sıcaklığın 35 derecenin üzerine çıkması halinde sisleme çalıştırılmalıdır. Ayrıca ortam nemi yüzde 50’nin altına düşürülmemelidir. Gece sıcaklıkları 20 derecenin altına düşmeye başladığı için öncelikle tepe pencereleri olmak üzere saat 17 gibi pencereleri kapatıp, sabah 10 gibi açmaya başlayalım. Seramızın ortasına, muz yaprağının altına gölgeye koyacağımız bir gece-gündüz termometresi ile takip ettiğimiz gece sıcaklığını, bir süre daha özellikle yan havalandırma pencerelerini kapatarak, alınları her gün aksama doğru kapatıp, ertesi gün öğleye doğru açarak 20 derecenin üstünde tutabiliriz.
Bakım-Budama: Yeni doğum yapan ağaçlarda hevengin altına gelen, meyvelere değecek yapraklar bıyıklı kesilmelidir. Doğumu 45 günü geçmiş, parmaklar yukarı kıvrılmış ve kemiklenmiş ağaçlarda Eylül ayı için 5-6 yaprağa kadar yaprak kesimi yapılabilir. Meyve üstü kesinlikle açılmamalıdır. Ayrıca, hasat edilen ağaçların yaprakları da hemen kesilmemeli, çevresindeki fidanların gelişme durumuna göre önce fidanların üstünü açarak, sonra ortamın aşırı kurumasına engel olacak şekilde aşamalı olarak kesilmelidir. Yaprak kesimi yaparken büyümesini istediğimiz fidanların üstlerini de açarak güneşini artırmak yararlı olur. Gelişmesini istediğimiz fidanların tepeleri her zaman güneş görecek şekilde açılmalıdır. Hevenklerin kırılmaması için destekler kullanılmalıdır. Hevenk asma işlemlerinde göz-gez-arpacık hizasında düzgün yerden hevenkler bağlanmalı, gerekiyorsa ikinci bir yerden getirilen kanca veya bağ ile destek bağlaması yapılmalıdır.
Fidan ayarı: Gövde kalınlığı 1 karışa gelmemiş olan ağaçlarda tam fidan temizliğine devam edelim. Gövde kalınlığı 1 karışı geçen ağaçlarda, daha önce kesme için fidan bırakmamışsak, kuzey yönde 1 tane yeni çıkmış yanak fidanı bırakılacak. Kesme için 1 fidan bırakılmış ise sonradan gelen fidanlar temizlenecek. Kesmeden çıkan fidanların içinden kuzey yönde ve 2 damlama arasında sıra düzenine en uygun olanını bırakarak diğer fidanları almalıyız. Anası doğurmuş ve 2 metre boyu geçmiş olan fidanlar ikinci doğuma gönderilebilir.
Gübreleme: Düzenli olarak fidanların durumuna göre azot ve fosfor destekli, potasyum ağırlıklı gübreleme sürdürülmelidir. Önerilen gübreler ile haftada 2 sefer gübreleme sürdürülmelidir. Bu dönem bitkinin gövdesinin en fazla potasyum depoladığı, azot ve fosfor ihtiyacının azaldığı ancak doğum sonrası fidanların büyüklüğüne bağlı olarak azaltıldığı dönemdir. 1 dekar muz için haftada 2 kere; 3,5 kg 0.5.55, 0,25 kg Zeplin 46, 0,5 litre Scavenger asit veya Nano-S, 0,5 litre Fulvin eklenerek sulama süresince ortalama 30 dakika süreyle gübreleme yapılmalıdır. Nematod sorunu yaşanan yerlerde ayrıca haftada 1 sefer dekara 3 litre sütleğen suyu eklenmeli veya uygun nematod ilaçları ile mücadele yapılmalıdır.
Azot miktarını arabanın gaz pedalı gibi düşünerek doğumlar başlayınca hevenk sapının uzunluğuna bakarak azaltabilir veya iptal edebiliriz. Ayrıca; doğum genel olarak tamamlanana kadar 15 günde 1 sefer, dekara tek başına 1,5 kg Kalsiyum Nitrat bitkilerin Kalsiyum ihtiyaçlarını gidermek üzere verilmelidir. Tabana verilmediyse ayda 1 sefer dönüme 3 kg kadar Magnezyum Sülfat gübresi tek başlarına ayrı ayrı verilmelidir. Sulama ile birlikte yapılan gübreleme, sulama süresince sürdürülmelidir.
Mücadele: Kırmızı örümcek yoğunluğu ve kırmızı örümcek yiyen faydalılar ile yaprak bitleri takip edilmelidir. Kırmızı örümcek mücadelesi yapılacaksa her seferinde farklı etki maddeli ilaçlar ve kırmızı örümceğin her dönemine etkili ilaçlar tercih edilmelidir. Kırmızı örümcekleri yiyen faydalıların çoğalması sağlanmalı, gereksiz yaygın ilaçlar yapılmamalıdır. Yaprak bitleri ve unlu bitler genç sürgünlerde takip edilmeli, tesbit edildiği an mümkün olduğu kadar lokal ilaçlama yapılmalıdır. Kök bölgesinde yoğunlaşacak nematod zararlısı izlenmeli, yoğunluk saptanırsa sıvı nematod ilaçları ile mücadele edilmelidir. Kırmızı örümcek mücadelesi için üst üste aynı ilacı kullanmadan ve yumurta öldürücüleri de kullanarak mücadele edilmelidir. Fidan kök boğazına yerleşen unlu bitler için uygun ilaçlarla yıkama şeklinde kök boğazında toprak altındaki köklere de ulaşacak şekilde yıkama ilaçlaması yapılmalıdır.
Meyve Çürüklükleri: Özellikle bodur muzlarda meyve uçlarında gözlenmeye başlanan çürüklüklere karsı iyi havalandırma, ortam nemini yüzde 50-70 arasına düşürmeliyiz. Kesinlikle öğleden sonra sulama yapmamalıyız.
Eylül Dikimi: Yeni muza başlayacak olan üreticilere eylül-ekim aylarında muz dikimini öneriyoruz. Mutlaka toprak tahliline göre toprak hazırlığı ve kimyevi gübre verilerek toprak hazırlığı yapılmalı, sertifikalı laboratuvar fidanı tercih edilmeli, dikim öncesi dikim çukurlarına toz insektisit serpilmeli, dikim yapılmadan önce fidanları 200 litre suya 250 gr ERS (Mikoriza), 500 gr Amino asit ve 1 litre İndol (köklendirici) karışımına daldırarak dikelim. Dikim sonrası can suyu verilecek. Can suyu sonrası da 8 kilo kepeğe emdirilmiş 250 gr chlorpyriphos methyl ve 500 gr toz şekerden hazırlanan zehirli yemden bilye gibi parçaları fidan diplerine koyalım.